آرزوی رهبری و هدفمند کردن یارانه ها

هدفمند کردن یارانه ها و قدم در راه عدالت اجتماعی مهمترین محوری است که امروزه نظام خود را مهیای اجرای آن کرده است،از این لحاظ راه را از کلام و بیانات مقام معظم رهبری می جوئیم و اهمیت این تلاش را از سخنان گهربار ایشان جستجو می کنیم.

راه زیادى تا عدالت اجتماعى مانده‏
ما پیشرفت زیادى کرده‏ایم، منتها اگر از من بپرسید که «آیا به این حد قانعم؟»، پاسخ من این است: ابدا. ما هنوز راه زیادى داریم، هم به عدالت اجتماعى‏اى که اسلام از ما خواسته است - و اسلام در این خصوص بسیار سختگیر است - هم به آن سطحى از آزادى که ملت ایران مستحق و شایسته آن است، هنوز نرسیده‏ایم. ما هنوز کار داریم، این راه، راهى طولانى است. این‏که من بارها به جوانها مى‏گویم خودتان را آماده کنید، براى همین است. شما باید این راه را طى کنید. این راه هم راهى است که در هر کیلومترش تابلوى «توقف ممنوع» نصب شده است، لذا در این راه نباید توقف کرد. سربازان عدالت اجتماعى باید خستگى‏ناپذیر باشند. کسانى که در این راههاى طولانى و آرمانهاى بزرگ حرکت مى‏کنند، باید خستگى حس نکنند. یک ملت، این‏گونه به سیادت و آقایى و آرمانهاى خودش مى‏رسد. هیچ ملتى با تنبلى، به سیادت و سعادت نمى‏رسد.(1)

لزوم ارتقاى بهره‏ورى‏
مقصود ما از پیشرفت چیست؟ پیشرفت در یک جهت محض نیست. مقصود از پیشرفت، پیشرفت همه‏جانبه است. از همه ابعاد در کشور، این ملت، شایسته و سزاوار پیشرفت است؛ پیشرفت در تولید ثروت ملى، پیشرفت در دانش و فناورى، پیشرفت در اقتدار ملى و عزت بین‏المللى، پیشرفت در اخلاق و در معنویت، پیشرفت در امنیت کشور - هم امنیت اجتماعى، هم امنیت اخلاقى براى مردم - پیشرفت در ارتقاى بهره‏ورى. ارتقاى بهره‏ورى معنایش این است که ما بتوانیم از آنچه داریم، بهترین استفاده را بکنیم؛ از نفت موجود، از گاز موجود، از کارخانه موجود، از راه موجود و از آنچه در اختیار هست، بیشترین و بهترین استفاده را بکنیم.(2)



همت و کار مضاعف در ارتقاى بهره‏ورى‏

ما امسال را «سال همت مضاعف و کار مضاعف» عرض کردیم، یعنى همت برتر و کار بیشتر. این تعبیر مضاعف - یعنى چند برابر - شکل آرمانى است. اگر دو برابر هم شد، اگر سه برابر هم شد، اگر ده برابر هم شد، ما قانع نیستیم. اما اینجور هم نیست که اگر یک جایى نتوانستیم دو برابر کار کنیم، یک برابر و نیم توانستیم کار بکنیم، مأیوس شویم، نه، مهم این است که همت برترى داشته باشیم از آنچه در گذشته داشتیم و کار بیشترى بکنیم از آنچه در گذشته مى‏کردیم. این، شعار امسال است.
عرصه‏هاى گوناگونى وجود دارد. (یکى از این عرصه‏ها) همت مضاعف و کار مضاعف در استفاده بهینه از منابع موجود کشور و امکاناتى (است) که وجود دارد؛ از همه آن چیزهایى که مى‏تواند براى سازندگى کشور در دورانهاى آینده مورد استفاده قرار بگیرد یا زندگى عمومى مردم را رفاه و رونق ببخشد، باید حداکثر استفاده بشود، یعنى همان چیزى که یکى از ارکانش اصلاح الگوى مصرف است.(3)

هدفمندکردن یارانه‏ها ناظر به این است‏
از آب در کشور استفاده بهینه بشود. ما امروز از آب در کشور استفاده بهینه نمى‏کنیم. سال گذشته که بنده مسأله اصلاح الگوى مصرف را مطرح کردم، پژوهشگران کشورمان تحقیق کردند، به ما اطلاع دادند که اگر آبى که در کشور مصرف مى‏شود، ده درصد آن صرفه‏جویى شود، این ده درصد به قدر تمام استفاده‏اى است که امروز براى شرب خانگى و براى صنعت مورد استفاده قرار مى‏گیرد. امروز نود درصد آب کشور در بخشهاى کشاورزى مصرف مى‏شود؛ مصرف غلط، مصرف اسراف‏آمیز. ده درصد دیگر براى آب شرب و براى صنعت و براى مصارف گوناگون به کار مى‏رود، یعنى اگر در کار کشاورزى، ده درصد صرفه‏جویى کنیم، مقدار مصرف شرب و صنعت و امثال این‏ها به دو برابر خواهد رسید، اینقدر مسأله مهم است. مسأله مصرف برق و مصرف حاملهاى انرژى - بنزین، گازوئیل - هم مهم است. این لایحه هدفمندکردن یارانه‏ها که مطرح شده است، ناظر به این مسائل است.(4)

هدفمندکردن یارانه‏ها جزو آرزوها
از مسأله عدالت دست برندارید، این قضیه عدالت را دنبال کنید، مسأله فسادستیزى، حمایت از طبقات ضعیف، ساده‏زیستى، نگاه به مناطق دوردست و محروم، توجه به مشکلات گوناگون مردم (را دنبال کنید). این‏ها اصولى است که اگر رعایت بشود و بر این‏ها پاى فشرده بشود، هم خدا را راضى مى‏کند، هم مردم را از هر مسؤول و از هر نظامى خشنود و دلشاد مى‏کند. این‏ها را ادامه بدهید.
عدالت فقط عدالت در مسائل اقتصادى نیست، یک بخش عمده‏اش مسأله اقتصاد است. در قضاوتها، در داورى‏ها، در نگاه‏ها، در نظرها، در اظهارات، در موضعگیرى‏ها، همه بایستى شاخص عدالت را در نظر داشته باشیم. از همه مبتلابه‏تر، همین مسأله عدالت اقتصادى و عدم توزیع عادلانه ثروت عمومى و درآمد عمومى ملى بین آحاد جامعه است که نمونه‏هاى فراوانى دارد که زیاد است و یکى‏اش همین یارانه‏ها است که ما خودمان یارانه مى‏دهیم، به فقیر کمتر مى‏دهیم، به غنى بیشتر مى‏دهیم! الان اینجور است. الان یارانه‏هایى که دولت دارد مى‏دهد، بیت‏المال دارد مى‏دهد، به فقرا داریم کمتر یارانه مى‏دهیم، به اغنیاء بیشتر داریم مى‏دهیم. این هدفمندکردن یارانه‏ها که مطرح شده، واقعا یک امر مهمى است. سالها است که این جزو آرزوها است، جزو کارها است. بنده در دولتهاى قبل، دو سه مرتبه کتبا و شفاها به دولتها گفته‏ام، منتها دنبال این نمى‏رفتند، کار سختى است، کار پردردسرى است. همین طور ترجیح مى‏دادند که بماند. حالا این دولت دنبال این کار رفته. بالاخره باید این را دنبال کنید، کار ظریفى هم هست.(5)
هدفمندکردن یارانه‏ها؛ بخشى از طرح تحول اقتصادى‏
در زمینه مسائل اقتصادى کارهاى خوبى انجام گرفته. خوب است که این گزارش را در معرض اطلاع عموم بگذارید، یعنى چیزى باشد که همه این گزارش دولت را در زمینه کارهایى که انجام گرفته، بشنوند. آنچه من رویش تکیه مى‏کنم، همین طرح تحول اقتصادى است که در دولت نهم مطرح شد. الان هدفمندکردن یارانه‏ها که یک بخشى از آن طرح تحول بود، مورد بحث و بررسى و نزدیک به اجرا است، همه هم متفق‏القولند - اگرچه حالا در کیفیت اجراء ممکن است اختلاف نظرهایى باشد - لیکن بخشهاى دیگر طرح تحول اقتصادى که درباره نظامهاى پولى و بازرگانى و گمرکى و امثال این‏ها بود، نباید مغفول‏عنه قرار بگیرد، آن‏ها هم بایستى حتما دنبال شود. طرح تحول اقتصادى، کار مهم و بزرگى بود. ما توصیه مى‏کنیم، از جمله چیزهایى که از بین راه برنگردید، همین طرح تحول اقتصادى است، آن را واقعا دنبال کنید.(6)

هدفمندکردن یارانه‏ها؛ برخوردارى بیشتر محرومین‏
این مسأله طرح تحول از همان کارهاى بزرگ و از همان کارهایى است که جرأت اقدام به آن کار، خودش باارزش است. همین مسأله هدفمندکردن یارانه‏ها، واقعا چیز خیلى مهمى است، در دولتهاى قبل هم مطرح بوده، بارها صحبت شده بود و گفته شده بود، منتها پیشرفت نمى‏کرد.(7)
مسأله هدفمندکردن یارانه‏ها ناشى از تجربه بلندمدت نخبگان کشور است که در طول این سالها به این نقطه رسیده‏اند که یارانه‏هایى که از کیسه بیت‏المال - یعنى از جیب عموم مردم - بیرون مى‏رود و به عموم تعلق مى‏گیرد، بیشتر متوجه قشرهایى بشود که نیاز آن‏ها بیشتر است، یعنى قشرهاى محروم و طبقات متوسط به پائین جامعه از بیت‏المال و از کیسه عمومى ملت بیشتر برخوردار شوند تا طبقات بسیار مرفه و کسانى که در حقیقت احتیاجى هم به این یارانه‏ها ندارند. رسیدن به این حقیقت و تصمیم و عزم راسخ بر اجراى آن، ناشى از تجربه طولانى‏مدتى است که در طول این سالها متراکم شده است و به مرحله عمل درآمده است.(8)
همه باید کمک کنند
در مسائل اقتصادى اگرچه محور فعالیت اقتصادى و تصمیم‏گیرى‏هاى اقتصادى دولت است، اما بقیه قوا هم خیلى نقش دارند، قوه قضائیه هم نقش دارد، قوه مقننه هم نقش دارد. آن‏ها باید به وظائفشان در این زمینه‏ها عمل کنند، کمک کنند. بخش خصوصى و دستگاه‏هاى مرتبط با بخش خصوصى مثل اتاقهاى بازرگانى و امثال این‏ها و بعضى از بنیادهایى که هستند، این‏ها همه بایستى در این جهت همراه باشند و با دولت همکارى کنند و کمک کنند.(9)
من همین جا در حضور شما مردم عزیزمان توصیه مى‏کنم، هم به قوه مجریه، هم به قوه مقننه که در این مسأله مهم باید با هم همکارى کنند، باید به هم کمک کنند. از یک طرف قضیه، نگاه به قوه مجریه است - که بار بر دوش قوه مجریه است، دولت بایستى اقدام کند، عمل کند، پس همه دستگاه‏هاى دیگر، از جمله دستگاه قانونگذارى باید به دولت کمک کنند - از طرف دیگر هم دولت بایستى آن چیزى که قانونى است و مراحل قانونى را گذرانده است، معتبر بداند و بر طبق آن عمل کند. بنابراین دولت، مجلس - قوه مجریه، قوه مقننه - در این کار دوشادوش هم حرکت کنند، به هم کمک کنند و با هم باشند، «ید الله مع الجماعة». وقتى با هم بودند، خدا هم کمک خواهد کرد. بنابراین استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود کشور و بهره‏ورى مهم است، بهره‏ورى بیشتر از آنچه داریم و آنچه که بسیارى از آن‏ها متأسفانه مورد اسراف و استفاده غلط قرار مى‏گیرد.(10)
آنچه من امروز به همه ملت عزیزمان و به مسؤولین محترم توصیه مى‏کنم، این است که براى دهه پیشرفت و عدالت، همه خودشان را آماده کنند. ما احتیاج داریم به جهش در این راه. ما عقب‏ماندگى زیاد داریم. با رفتار معمولى نمى‏شود به نقطه مطلوب رسید، ما به جهش احتیاج داریم. این جهش، ایمان مى‏خواهد، اخلاص مى‏خواهد، هماهنگى مى‏خواهد، همکارى نیروها را با یکدیگر لازم دارد. قواى سه‏گانه با هم همکارى بکنند، همدلى کنند، به هم کمک کنند، مردم به مسؤولین، به خصوص به قوه مجریه که وسط میدان است، کمک کنند، همکارى کنند، همراهى کنند، ما بتوانیم راه‏هاى نرفته را برویم، کارهاى بزرگى که در انتظار ما است، انجام بدهیم.(11)
کارهاى بزرگ باید انجام بگیرد، کارهاى ماندگار باید انجام بگیرد. همه هم باید کمک کنند. اگر بخواهیم به آن هدفها برسیم، همه باید کمک کنند، سلیقه‏هاى مختلف را کنار بگذارند.(12)
انتقاد یا تخریب؛ خدمت یا خیانت؟
مرز انتقاد و تخریب چیست؟ تخریب بکنند و اسمش را بگذارند انتقاد، یا از ما انتقاد بشود و ما تلقى تخریب از آن داشته باشیم. باید مشخص بشود تخریب کدام است و انتقاد کدام است. معناى انتقاد، آن ارزشیابى منصفانه‏اى است که یک آدم کارشناس مى‏کند، نقادى همین است. وقتى شما طلا را مى‏برید پیش یک زرگر که نقادى کند، او مى‏گوید: آقا! این عیارش بیست است، یعنى عیار بیست را قبول مى‏کند، حالا از بیست و چهار عیار که طلاى خالص است، چهار عیار کم است. این شد نقادى. البته زرگر هم هست و وسیله نقادى را هم دارد. اما اگر چنانچه طلا را بردید مثلا پیش یک آهنگر و او یک نگاهى کرد و آن را انداخت و گفت: آقا! این‏که چیزى نیست! این اسمش نقادى نیست. اولا اصل طلابودن این (شى‏ء) انکار شده. بالاخره مرد حسابى! حالا عیار بیست و چهار ندارد، عیار بیست که دارد، این را قبول کن! ثانیا شما که اهل این کار و آشناى این کار نیستى!
آدم متأسفانه مى‏بیند چیزهایى که به نام انتقاد از دولت و نقادى دولت، امروز گفته مى‏شود، شکل همین تخریب را دارد، یعنى انکار امتیازات، قبول‏نکردن برجستگیها و کارهاى خوب و درشت‏کردن و برجسته‏کردن ضعفها. بله، ضعف هست. هر دولتى بالاخره ضعف دارد، انسانها ضعف دارند، ضعفها را بگویند، قوتها را بگویند. جمع‏بندى کار یک دولت، آن وقتى است که ضعفها و قوتها را منصفانه پهلوى همدیگر قرار بدهند، آن وقت مى‏شود جمع‏بندى کرد، نه این‏که بیایند یکسره بنا کنند به بدگویى‏کردن و انکارکردن همه خصوصیات.
انتقاد خوب است، تخریب بد است، انتقاد خدمت است، تخریب خیانت است، نه خیانت به دولت، بلکه خیانت به نظام و خیانت به کشور است. نباید تخریب بکنند، انتقاد بکنند.(13)